De IJslandse auteur Hallgrímur Helgason debuteerde in 1990 met Hella en verwierf vooral bekendheid met 101 Reykjavík (1996). Een vrouw op 1000 graden verscheen in september 2011 eerst in het Duits en enkele weken later in het IJslands.
Een vrouw op 1000 graden is het relaas van de tachtigjarige Here Björnsson, waarin ze terugblikt op een leven dat door de Tweede Wereldoorlog werd versplinterd. Met de dood voor ogen, enigszins zoals in De boer die sterft van Karel van de Woestijne, beschrijft ze vanuit haar bed het verleden. In een ironische monoloog voegt ze puzzelstukjes samen. Soms krijgt de biecht een cynisch accent. Maar Here bezit een grote woordenschat en haar vergelijkingen zijn zowel op de IJslandse omgeving als op internationale ontwikkelingen geënt. Ze woont in een garage en kan nauwelijks lopen, maar ze is goed ingelicht. Ze bezit zelfs een laptop!
De terugblik bestaat uit 155 puzzelstukjes. Niet alleen het vissersleven van fjordbewoners, maar ook de verwoestende oorlog, de opkomst van de consumptiemaatschappij, de vergrijzing en veel andere maatschappelijke ontwikkelingen komen aan bod. De charme van Een vrouw op 1000 graden is Herres zelfrelativering. Haar verblijfplaats beschrijft ze als volgt: ‘In deze garage heerst bovenal eenvoud. Hier is alles wat ik nodig heb, maar ik heb niets nodig. Slechts mijn medicijnen, eten en internet’. Ze wordt gegijzeld door ‘Blitzkanker’ en omschrijft zichzelf als een ‘door kanker gemarineerde brok vrouwenvlees van veertig kilo’. De weg naar de toiletpot is voor haar de ‘Via Dolorosa’. Een mooi voorbeeld om eenzaamheid positief te verwoorden is de volgende zin over haar bureaustoel: ‘Hij wacht op bezoekers en beschikt over een eindeloos geduld. Ik gebruik hem soms als rollator op mijn Via Dolorosa’.
Tijdens de oorlog, ‘de school van de hel’, heeft Heres vader de zijde van Hitler gekozen, en daarna wordt hij een ‘zwerfhond’. Tijdens en na de wereldbrand moet Here vaak alleen rondtrekken tot ze opnieuw huiswaarts kan reizen. Deze roman is een zoektocht naar het (overgebleven) zelf. Tijdens de vroege vlucht beleeft Here de beste tijd ooit met haar vader, maar goede herinneringen heeft ze vooral aan haar grootmoeder en moeder. Er is geen terugtocht mogelijk, en er is ook geen brug naar de toekomst. Daarom beslist Here haar levenseinde in eigen handen te nemen. Deze schildering van een brok Europese geschiedenis, geobserveerd vanuit een uithoek van Europa, wijst op groot vakmanschap. [Romain John van de Maele] Verberg tekst

De IJslandse auteur scoorde eerder met de roman ‘101 Reykjavik’ bij een internationaal lezerspubliek. Deze keer is zijn groteske hoofdpersonage de in 1929 in een blikken hut in het IJslandse Isafjord geboren Here. De 80-jarige vrouw woont nu, gevlucht uit een zorginstelling, in een garage. Liggend in een bed, vergezeld door een laptop, een oude Duitse handgranaat en sigaretten, wordt zij verzorgd door de meisjes van de Reykjavikse thuiszorg. Dit in afwachting van haar crematie, want de oven kruipt langzaam in de richting van 1000 graden. Here laat haar leven de revue passeren: grootverbruik van mannen, pleegdochter op een Duits eiland, een IJslandse vader en SS-officier, een Deense moeder, nachtleven van Hamburg, verlies van haar dochtertje in Buenos Aires. Vanuit Kaapstad keert zij terug naar IJsland, alwaar zij vier mannen met slecht gedrag en drie ondankbare zonen moest ondergaan. De roman is een fascinerend gruwelijk en hilarisch mengsel. Auteur en vertaler zijn meesterlijke kunstenaars in het creatief, verrassend en vernieuwend omgaan met taal. Een prachtige, groteske roman! Vrij kleine druk. Verberg tekst